قدرت و نفوذ معنوی معلم را چگونه میتوان شناخت؟

قدرت و نفوذ معنوی معلم را میتوان در ساحه عمل مشاهده نمود. از اینکه معلم پروسه تدریس را فرا گرفت و در جریان کار فعالیت خویش از کدام میتود ها و وسایل درسی استفاده مینماید و همچنان چگونه موارد درسی را برای شاگردان افهام و تفهیم مینماید، نخست برای شاگردان وانمود میگردد که معلم شان تا چه اندازه با علم و دانش، اندوخته علمی و تجارب علمی آراسته اند.

اما باید گفت قدرت و نفوذ معنوی معلم را باید مراجع جذب کننده کادر ها بخصوص دیپارتمنت ها و شورا های علمی فاکولته ها، پوهنتون ها و مکاتب خیلی دقیق در نظر داشته باشند. زیرا در قدم نخست مراجع فوق الذکر از سویه علمی و نفوذ معنوی معلمان با خبر نباشند نه تنها موسسه خویش را بلکه تماماً جامعه را به باد فنا میدهند. قسمیکه مراجع جذب کننده معلمان دارای یک اصول میباشند، یعنی چگونه معلم جذب گردد در این عرصه نخست نمرات اوسط، امتحان کادری و اندوخته های علمی در نظر میباشد. همچنان برخورد و اخلاق اجتماعی شخص مورد نظر اولتر از همه ویژه گی های آن، در نظر گرفته شود.

البته معلمان است که با همه محدویت ها بخصوص در جامعه افغانی با قلب مملو از عشق به مسلک و شاگردانش پیشه معلمی را در برابر تماماً نا ملایمت ها به پیش میبرند و از خویش مقاومت، ثبات و پایمردی نشان میدهند.

البته سخن معلم در نزد شاگردانش از اعتبار و نفوذ خاصی برخور دار است. لیکن تماماً سخنان معلمان باید سودمند باشد، در آنصورت قدرت و نفوذ معنوی معلم اثرات مفید بالای دانش شاگردان و رشد و تکامل جامعه میگذارد.

دانشمندان را عقیده بر این است و در این نکته تأکید دارند که تمام انسان های روی زمین همه در پرتو قدرت و نفوذ معنوی معلم به سعادت دارین رسیده اند و نیز معتقد اند که اگر این نفوذ معنوی و سخنان با ارزش معلم نمی بود هرگز انسان به این درجه عالی سعادت رشد و تکامل تکنالوژی نمیرسید.

در اخیر گفته های فوق را در نظر گرفته به این نتیجه میرسیم که قدرت و عظمت معلم چون قدرت اقیانوس و آسمان ها است و دیگران خویش را چون قطرات و اجرام در بین آسمان ها و اقیانوس ها احساس میکنند. البته به یک مصرع شعری از فرخی در زمینه متوصل میشویم:

شرف و قیمت و قدر تو به فضل و هنر است      نه به دیدار و به دینار و به سود و به زیان

دانش و مهارتهای پیداگوژیکی معلم:

      یکی دیگر از ویژگیهای مسلکی معلم، دانش و مهارتهای پیداگوژیکی اوست. این ویژه گی که بیشتر جنبه تطبیقی و هنری داشته، معلم را در شناخت و به کار برد روشها و فنون تدریس، نحوه استفاده از وسایل و مواد کمکی آموزشی در جریان تدریس، فضا و محیط درسی مناسب، طرح و تطبیق پلان های درسی و چگونگی ارزیابی از آموزش شاگردان، کمک میکند...

      آشنائی معلم از انواع روشهای تدریس و به کار گیری مهارتهای پیداگوژیکی او در جریان آموزش، سبب میشود، که هدف های تعلیم و تربیه با سهولت بیشتر و در مدت زمانی کوتاه تر تحقُق یابند. چرا که زمانی عقیده بر این بودند، که فردی چیزی را بداند میتواند آنرا به دیگران یاد بدهد. یعنی شرط تدریس را داشتن معلومات معلم میدانستند. در حالیکه تنها داشتن معلومات برای تدریس کافی نبوده بلکه شرایط دیگری نیز باید وجود داشته باشد،آن شرایط عبارت از دانش و مهارتهای پیداگوژیکی معلم است. بنابر این بیشترین تاثیر در موثریت کار معلمان، مهارت در تدریس و اطلاع از دانش تدریس است.

آگاهی معلم از انواع میتود های تدریس  یکی از نیاز های همیشگی و پایدار هر انسان یاد گرفتن است، که برای رسیدن به این نیاز باید همواره کوشش و تلاش نماید. انسان ها باید بدانند که نیاز به یادگرفتن از کجا شروع می شود، و به کجا خاتمه می یابد؟ جواب اینست که نیاز به یاد گرفتن از همان آغاز تولد شروع و الی زمان مرگ ادامه دارد. یعنی ز گهوار تا گور دانش بجوی! چنانچه معمول ترین یاد گرفتن این است که از یاد دهندگان چون مادران، پدران، نزدیکان، معلمان و تمامی کسانیکه به نحوی در امر یاد گیری موثر اند، استفاده بعمل آید. اما باید در نظر داشت که در میان تمامی کسانی که از آنها نام برده شد، نقش معلم والاتر از همه است. زیرا معلمان از یکطرف بزرگترین گروه یاد دهنده گان هستند و از جانب دیگر یاد دادن، حرفه و پیشه آنهاست و در این راه به مهارت رسیده اند.

قابل یاد آوریست تحصیل علم و کمال از دو راه برای آدمهای معمولی مسیر است اول تفکر  مطالعه و درس و دوم تقوا. بدین منظور در این عرصه دانش پیداگوژیکی معلم نقش برازنده و موثر را دارا میباشد. تا برای دیگران این دو اصل عمده فوق را بفهماند.

عمده ترین اهداف معلم:

اگر چه اهداف معلمان به اندازه ای زیاد است به قدر ثانیه های وقت و زمان. اما به طور عمده میتوان از جمله اهداف عمده معلمان تربیه سالم اولاد جامعه، انکشاف و ترقی جامعه میباشد. ولی عموماً معلمان کوشش مینمایند هر چه زود تر و خوبتر اولاد جامعه به فیض و کمال علم و دانش آراسته شوند. چرا که اولاد جامعه چشم امید جامعه میباشند. ولی جهت عملی کردن اهداف خویش معلمان به یک سلسله مشکلات رو برو میشوند، و به کمک همگانی ضرورت دارند. وقتیکه در یک جامعه صلح و آرامش حکمفرما نبود، و به شخصیت و به نهاد تحصیلی همچون معارف و تربیه معلم ها احترام و دلبستگی نبود، اهداف معلم هیچگاه عملی نمی شود. و به اهداف آنان از طرف عده معدود، و مغرض هتک حرمت میشود. و باید آنها را به دست قانون بسپارند تا مجازات شوند.

بدین منظور معلمان مکلف اند در مقابل آنچنان اشخاص بی احساس و دشمن صفت مبارزه کنند و جهت شگوفایی و ترقی جامعه نخست اولاد جامعه را تربیت سالم نمایند. تا باشد توسط آنان مشکلات جامعه مرفوع گردد.

از جانب دیگر اهداف معلمان را تربیه سالم و کسب دانش برای اولاد جامعه می پنداریم. درست درک کرده ایم، زیرا اگر در جامعه داکتر، انجنیر، ساینسیت، ژورنالست، و امثال آنها ضرورت میباشد، همه و همه در مدت دوازده سال مکتب به  تربیه معلم ضرورت دارند. پس معلمان اهداف قابل ستایش و ستودنی دارند، به مقام و اهداف آنها باید ارج گذاشت.

پی بردن به راز های موفقیت معلم :

راز های موفقیت معلمان خیلی زیاد اند در اینجا در چند مورد، آنرا مطالعه میکنیم:

1- داشتن صبر: نخست باید گفت حضرت رسول الله « ص » فرموده اند « صبور باش که صبوری ترازوی عقل و نشانه توفیق است. » پس معلم صبر را پیشه ی خود نسازد عقل آن تعادل خود را از دست میدهد. و هیچ گاه توفیق را نصیب نمی شود. زیرا در مسیر زنده گی همه انسان ها به مشکلات زیادی رو برو میشوند، اما معلمان نسبت به دیگران زیادتر، چون آنها پیروان و تطبیق کننده گان رسالت انبیاء اند. و در همه حالت ها صبر را چاره نسازند. به حیث معلم واقعی شناخته نمی شوند.

2-داشتن حوصله: حوصله هیچگاه مانند سکوت اشتباه نمی کند. شخص حوصله مند همیشه کامیاب است. زیرا در کار های معلمی مشکلات و موانع زیادی دیده میشود. اگر معلم حوصله نداشت. نمی تواند تدریس کند و یا خدمت نماید. و در مقابل سختی روزگار و تقاضا های نا معقول زمان باید حوصله کند. و در تربیه شاگردان خود از حوصله کار بگیرد.

3-داشتن نو آوری: معلمان موفق در صدد کشف قوانین و مطالب جدید میباشند، زیرا دریافت مطالب جدید و احوالات جدید جامعه را جامه ی جدید میپوشاند.

4- داشتن ابتکار: معلمان باید متبکر باشند، زیرا تربیه سالم اولاد جامعه ضرورت به معلومات جدید دارد. و در اجرای وظیفه از موضوعات روز و جدید با خبر باشند. و مطالب جدید را ضم پروگرام درسی خویش بسازند.  

مفاد ارتباط معلم با اولیای شاگردان

معلمان واقعی همیشه در صدد آن اند چگونه و از کدام راه ها شاگردان خویش را تربیت سالم نمایند. آنها کوشش مینمایند در مدت که شاگردان در موسسه آموزشی مصروف ایفای وظیفه اند دروس خویش را به خوبی یاد بگیرند و بخاطر ارتقاء دانش و تقویت سطح دانش شاگردان معلمان با درک و با احساس با اولیای شاگردان نیز مطابق دستورات آموزش و پرورش ارتباط میگیرند.

البته ارتباط معلمان با اولیای شاگردان مفاد زیاد را دارا میباشد، که در نتیجه با عث تعلیم و تربیت صحیح شاگردان این کار معلمان میگردد. زیرا پدران و مادران نسبت به معلمان مسوولیت زیاد در مقابل عملکرد، تحصیل و فعالیت های آموزشی فرزندان شان دارا میباشند چرا که شاگردان با معلمان مدت کمی از وقت خویش را سپری میکنند اما با والدین شان بیشترین وقت خویش را میگذرانند. پس والدین مطمئن باشند که فرزندان شان بعد از فراغت از مکتب مصروف کدام کار ها اند در نتیجه نظارت و کنترول والدین فعالیت ها و اهداف معلمانرا جهت انکشاف دانش شاگردان تقویت میبخشد.